Wpływ wybranych stresów środowiskowych na wzrost roślin upranych ze szczególnym uwzględnieniem czynników ograniczających fotosyntetyczną produktywność roślin

Badania

Wpływ wybranych stresów środowiskowych na wzrost roślin upranych ze szczególnym uwzględnieniem czynników ograniczających fotosyntetyczną produktywność roślin

Kierownik: dr hab. Artur Nosalewicz, prof. IA PAN

Zespół: prof. dr hab. Jerzy Lipiec; dr hab. Jerzy Rejman, prof. IA PAN; dr hab. Anna Siczek; dr Marcin Turski; dr Joanna Siecińska; dr Anna Rafalska-Przysucha; mgr Magdalena Maksim

 

W warunkach polowych rośliny uprawne często narażone są na jednoczesne działanie wielu niekorzystnych czynników środowiskowych. Susza glebowa, jeden z najważniejszych stresów abiotycznych prowadzi to do zahamowania wzrostu roślin i wynikającego z niego obniżenia plonowania roślin. Przewidywania zmian klimatu zakładają częstsze występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych.

 

Celem prowadzonych badań jest określenie wpływu oddziaływania wybranych czynników środowiskowych na wzrost, funkcjonowanie i plonowanie roślin uprawnych wzrastających w warunkach suszy glebowej. Badania będą obejmowały analizę reakcji pszenicy na jednoczesne oddziaływanie suszy oraz toksyczności glinu w glebie kwaśnej; suszy i wysokiej temperatury.

 

Ponadto w badaniach laboratoryjnych i polowych określony zostanie wpływ niedoborów wody w glebie o różnym stopniu zerodowania gleby płowej wytworzonej z lessu i związanych z tym zmian właściwości gleby: retencji wodnej, oporu mechanicznego i przewodnictwa elektromagnetycznej na wzrost oraz plonowanie kukurydzy.

 

Jednym z najważniejszych czynników ograniczającym wzrost roślin uprawnych w glebach o pH poniżej 5,5 jest toksyczne działanie jonów glinu. Obecnie prowadzone są badania nad nowymi odmianami pszenicy o zwiększonej odporności na toksyczne działanie glinu w glebach kwaśnych. Wykorzystywane mechanizmy odporności tych odmian obejmują min. Intensywne wydzielane kwasów organicznych wiążących glin glebowy. Hodowla tych odmian może w niektórych warunkach być ekonomicznie uzasadniona alternatywą dla wapnowania gleby. Złożone interakcje między:  (i) zawartością i dostępnością dla roślin glinu w roztworze glebach o niskim potencjale wody glebowej i zredukowanym poborem wody glebowej przez rośliny w czasie suszy; (ii) wzrostem oporu mechanicznego gleby ze spadkiem wilgotności gleby i skróceniem korzeni w wyniku toksyczności glinu stanowią interesujący i nie do końca rozpoznany obszar badań.

 

W warunkach polowych stres suszy i wysokiej temperatury często występują jednocześnie. Reakcja roślin na te stresy nie jest w pełni poznana, a informacja o wpływie tych stresów na wzrost roślin jest potrzebna do przewidywania plonowania roślin i oceny wpływy zmian klimatu na produkcję żywności w przyszłości.

 

Badania będą prowadzone w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych. Wybrane odmiany będą wzrastały kolumnach glebowych z precyzyjnie kontrolowanym potencjałem wody glebowej. Analizy będą obejmowały określenie wpływu natężenia czynników stresowych na biomasę części nadziemnych i korzeni, rozmieszczenie długości korzeni z głębokością, natężenie fotosyntezy i transpirację, zawartość chlorofilu, funkcjonowanie fotosystemu II (Fv/Fm, test OIJP), efektywność zużycia wody i plon biomasy i ziarna.

 

Rezultatem tych badań będzie poznanie złożonej reakcji badanych roślin na oddziaływanie wielu stresów co będzie pomocne w opracowaniu sposobów ograniczających wpływ tych czynników na plonowanie roślin uprawnych.

X